تکلیف مشکوکتکلیف مشکوک به تکلیف محتمل با تساوی احتمال وجود و عدم آن اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتکلیف مشکوک، مقابل تکلیف مظنون و موهوم و از اقسام تکلیف محتمل بوده و به این معنا است که مکلف در اصل توجه تکلیف به خود شک داشته باشد، و بر وجود یا عدم تکلیف، دلیلی نداشته باشد، مانند آن که در زمان رؤیت هلال اول ماه، شک می‌کند که آیا دعا خواندن در این هنگام واجب است یا نه، و یا برای مثال، در حرمت یا عدم حرمت استعمال دخانیات شک می‌کند. ۲ - دیدگاههادر موارد شک در تکلیف، بیشتر اصولی‌ها می‌گویند بعد از جست‌وجو و نا امید شدن از وجود دلیل، اصل عملی برائت جاری می‌شود. ولی اخباری‌ها در شبهه وجوبی ، به احتیاط و در شبهه تحریمی به برائت معتقد هستند. در کتاب « کفایة الاصول » آمده است: «لو شک فی وجوب شی ء او حرمته و لم تنهض حجة علیه، جاز شرعا و عقلا ترک الاول و فعل الثانی». [۲]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۴، ص ۳۰-۲۹.
[۳]
مختاری مازندرانی، محمد حسین، فرهنگ اصطلاحات اصولی، ص۲۱۹.
[۴]
فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۴، ص۴۳۹.
۳ - عناوین مرتبطتکلیف محتمل. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۵۹، برگرفته از مقاله «تکلیف مشکوک». |